Majowy raport klimatyczno-hydrologiczny dla zlewni strumienia Świerszcz w Roztoczańskim Parku Narodowym
Tegoroczny maj był wyjątkowo (i rekordowo) chłodnym wiosennym miesiącem. Ze średnią miesięczną temperaturą 10,7°C był najzimniejszy w historii pomiarów w Roztoczańskim Parku Narodowym (od 1998 roku). Był chłodniejszy o 2,7°C od średniej wieloletniej dla tego miesiąca i o 0,3°C od najzimniejszego dotychczas maja z 2020 roku.
Przez ponad dwa tygodnie w okresie od 5 do 19 maja średnie dobowe temperatury utrzymywały się w przedziale 5 do 10°C (ryc. 1), a nocne spadki temperatury skutkowały przymrozkami. Trzykrotnie w ciągu miesiąca (7-9 maja) temperatura powietrza na wys. 2 m w Zwierzyńcu spadła poniżej 0°C, osiągając wartość minimalną –2,6°C. We Floriance przy gruncie, 8 maja odnotowano temperaturę najniższą wynoszącą –3,1°C. Tylko raz w przeciągu miesiąca - 3 maja maksymalna temperatura przekroczyła 25 °C.
Ryc. 1. Warunki termiczno-opadowe w maju 2025 roku na podstawie danych ze stacji meteorologicznej RPN w Zwierzyńcu.
Miesięczna suma opadów w Zwierzyńcu wyniosła 74 mm i była o niespełna 6 mm niższa od średniej wieloletniej dla tego miesiąca (tego roku, poza kwietniem, wciąż notujemy opady poniżej normy). Odnotowano 8 dni z opadem deszczu >1 mm i tylko 3 dni z opadem >10 mm. Maksymalny opad dobowy (26,3 mm) wystąpił 14 dnia miesiąca.
Chłodna i relatywnie wilgotna majowa aura „przyhamowała” tempo ubożenia zasobów wodnych w głównym, kredowym poziomie wodonośnym, i obniżyło się ono w przeciągu miesiąca tylko o 4 cm (ryc. 2.). Natomiast nastąpiła niewielka odbudowa zasobów płytkich wód podziemnych i powierzchniowych.
Średnie natężenie przepływu strumienia „Świerszcz” w maju było o prawie 2 l/s większe niż w kwietniu i wyniosło 22 l/s. Najniższy średni dobowy przepływ odnotowano 2 maja – 14 l/s, a najwyższy 21 maja – 28 l/s. Tak duże wahania przepływu wynikały z działalności bobrów.
Ryc. 2.Wykres wahań zwierciadła wody w piezometrze ujmującym wody poziomu kredowego w okresie XI 2011 – V 2025 w zlewni Świerszcza, z naniesionymi liniami granicznymi stanów.
Na torfowisku „Międzyrzeki”, w zlewni „Szumu”, średni miesięczny poziom wód gruntowych był wyższy niż w kwietniu o 3 cm. Jednakże, zarówno przepływ strumienia jak i poziom wód gruntowych w torfowisku był znacznie niższe od przeciętnego stanu dla miesiąca maja (ryc. 3.).

Miesięczna suma opadów w Zwierzyńcu wyniosła 74 mm i była o niespełna 6 mm niższa od średniej wieloletniej dla tego miesiąca (tego roku, poza kwietniem, wciąż notujemy opady poniżej normy). Odnotowano 8 dni z opadem deszczu >1 mm i tylko 3 dni z opadem >10 mm. Maksymalny opad dobowy (26,3 mm) wystąpił 14 dnia miesiąca.
Chłodna i relatywnie wilgotna majowa aura „przyhamowała” tempo ubożenia zasobów wodnych w głównym, kredowym poziomie wodonośnym, i obniżyło się ono w przeciągu miesiąca tylko o 4 cm (ryc. 2.). Natomiast nastąpiła niewielka odbudowa zasobów płytkich wód podziemnych i powierzchniowych.
Średnie natężenie przepływu strumienia „Świerszcz” w maju było o prawie 2 l/s większe niż w kwietniu i wyniosło 22 l/s. Najniższy średni dobowy przepływ odnotowano 2 maja – 14 l/s, a najwyższy 21 maja – 28 l/s. Tak duże wahania przepływu wynikały z działalności bobrów.

Na torfowisku „Międzyrzeki”, w zlewni „Szumu”, średni miesięczny poziom wód gruntowych był wyższy niż w kwietniu o 3 cm. Jednakże, zarówno przepływ strumienia jak i poziom wód gruntowych w torfowisku był znacznie niższe od przeciętnego stanu dla miesiąca maja (ryc. 3.).

Ryc. 3. Średni miesięczny poziom występowania zwierciadła wody w torfowisku Międzyrzeki oraz średni miesięczny przepływ strumienia Świerszcz przy Malowanym Moście w maju, w latach 2012-2025 (linie poziome oznaczają wartości średnie wieloletnie).
Dane klimatyczno-hydrologiczne w Roztoczańskim Parku Narodowym gromadzone są w ramach Zintegrowanego Monitoringu Środowiska Przyrodniczego GIOŚ oraz projektów badawczych realizowanych przez Park zgodnie z planem ochrony.
Opracowanie
Bogusław Radliński
Dane pomiarowe: Bogusław Radliński, Ewa Szpyra, Robert Stefański, Andrzej Sokołowski, Przemysław Stachyra
Zdjęcie ilustracyjne: Bogusław Radliński
Dane pomiarowe: Bogusław Radliński, Ewa Szpyra, Robert Stefański, Andrzej Sokołowski, Przemysław Stachyra
Zdjęcie ilustracyjne: Bogusław Radliński