Marzec roku 2024 był czwartym, kolejnym miesiącem, ze średnią miesięczną temperaturą wyższą od przeciętnej z wielolecia. Średnia miesięczna temperatura minionego miesiąca wyniosła w Zwierzyńcu 5,8oC i była najwyższa od początku pomiarów (1998 roku). Marzec był cieplejszy o 3,3 oC od „normalnego” i o 0,1oC od najcieplejszego dotychczas marca z roku 2007. Średnia dobowa temperatura tylko dwukrotnie nie przekroczyła 0oC - to jest 7 i 8 marca (ryc. 1). Wtedy też odnotowano minimalną temperaturę w Zwierzyńcu: -6,5oC, a na Floriance temperatura przygruntowa obniżyła się do -8,3 oC wczesnym rankiem 9 marca. Szczególnie ciepła natomiast była końcówka miesiąca – 30 i 31 marca temperatura przekroczyła 23oC.
Pod względem opadowym marzec był pierwszym, od pół roku, miesiącem z niedoborem opadów. Suma opadów (32,1 mm) była niższa o prawie 15 mm ( 30%) od średniej z wielolecia. Co prawda odnotowano aż 14 dni z opadem znaczącym (co najmniej 0,5 mm) ale ani jednego dnia z opadem powyżej 10 mm (ryc. 1). Maksymalny opad dobowy (7 mm) wystąpił w postaci deszczu 3-go dnia miesiąca. Tylko dwukrotnie odnotowano opady mieszane (śniegu i deszczu).
Pod względem opadowym marzec był pierwszym, od pół roku, miesiącem z niedoborem opadów. Suma opadów (32,1 mm) była niższa o prawie 15 mm ( 30%) od średniej z wielolecia. Co prawda odnotowano aż 14 dni z opadem znaczącym (co najmniej 0,5 mm) ale ani jednego dnia z opadem powyżej 10 mm (ryc. 1). Maksymalny opad dobowy (7 mm) wystąpił w postaci deszczu 3-go dnia miesiąca. Tylko dwukrotnie odnotowano opady mieszane (śniegu i deszczu).
Marcowy niedobór opadów zakończył okres bardzo dynamicznej odbudowy zasobów wód podziemnych. W przeciągu miesiąca lustro wody w głównym, kredowym poziomie wodonośnym obniżyło się o 14 cm ale pozostawało dalej strefie stanów wysokich i intensywnie zasilało płytsze poziomy i wody powierzchniowe, gdzie spadki lustra wody były nieznaczne (ryc. 2.).
Stąd też natężenie przepływu strumienia „Świerszcz” w marcu nie było specjalnie zależne od panujących warunków atmosferycznych. Średni miesięczny przepływ tego strumienia wyniósł ponad 63 l/s. Najniższy średni dobowy przepływ odnotowano ostatniego dnia miesiąca – 50 l/s, a najwyższy 7 marca – 88 l/s. Tylko na torfowisku „Międzyrzeki”, w zlewni „Szumu”, poziom wód gruntowych był nieznacznie niższy od przeciętnego stanu dla miesiąca marca (ryc.3.).
Stąd też natężenie przepływu strumienia „Świerszcz” w marcu nie było specjalnie zależne od panujących warunków atmosferycznych. Średni miesięczny przepływ tego strumienia wyniósł ponad 63 l/s. Najniższy średni dobowy przepływ odnotowano ostatniego dnia miesiąca – 50 l/s, a najwyższy 7 marca – 88 l/s. Tylko na torfowisku „Międzyrzeki”, w zlewni „Szumu”, poziom wód gruntowych był nieznacznie niższy od przeciętnego stanu dla miesiąca marca (ryc.3.).
Ryc. 2. Wykres wahań zwierciadła wody w piezometrze ujmującym wody poziomu kredowego w okresie XI 2011 – IV 2023 w zlewni Świerszcza, z naniesionymi liniami granicznymi stanów.
Ryc. 3. Średni miesięczny poziom występowania zwierciadła wody w torfowisku Międzyrzeki oraz średni miesięczny przepływ strumienia Świerszcz przy Malowanym Moście w marcu, w latach 2012-2024 (linie poziome oznaczają wartości średnie wieloletnie).
Przebieg odbiegających od normy warunków klimatyczno-hydrologicznych pierwszych miesięcy trwającego roku miał swoje odzwierciedlenie w przebiegu procesów przyrodniczych, ale o tym aspekcie szerzej powiemy w kolejnym raporcie.
Dane klimatyczno-hydrologiczne w Roztoczańskim Parku Narodowym gromadzone są w ramach Zintegrowanego Monitoringu Środowiska Przyrodniczego GIOŚ oraz projektów badawczych realizowanych przez Park zgodnie z planem ochrony.
Opracowanie:
Bogusław Radliński
Dane pomiarowe: Bogusław Radliński, Ewa Szpyra, Robert Stefański, Przemysław Stachyra
Opracowanie:
Bogusław Radliński
Dane pomiarowe: Bogusław Radliński, Ewa Szpyra, Robert Stefański, Przemysław Stachyra
