Wyrastamy z tradycji i historii Regionu - 50 lat dla przyrody i człowieka
W 2024 roku Roztoczański Park Narodowy obchodzi jubileusz 50-lecia istnienia. To okazja do podsumowania ustawowych działań związanych z ochroną dziedzictwa przyrodniczo-kulturowego Roztocza, badaniami naukowymi i monitoringiem, edukacją przyrodniczą i udostępnianiem dla turystyki.
Roztoczański Park Narodowy powstał 10 maja 1974 roku. Stan przyrody na tym obszarze jest wypadkową stanu środowiska, rozwoju społeczno-gospodarczego oraz wielowiekowych tradycji ochrony przyrody na Roztoczu. W końcu XVI wieku, kanclerz koronny, hetman Jan Zamoyski, nabył włości szczebrzeskie, co zapoczątkowało unikalne działania w zakresie ochrony przyrody. Na obrzeżach puszczy powstał "zwierzyniec", obszar otoczony parkanem, gdzie prowadzono hodowlę różnych gatunków zwierząt. Funkcjonowanie "zwierzyńca" sprzyjało zachowaniu sąsiednich lasów w stanie naturalnym, co miało istotne znaczenie dla późniejszego utworzenia Parku.
Formalne początki ochrony przyrody na Roztoczu datuje się na rok 1934, kiedy to powstał pierwszy rezerwat przyrody - Bukowa Góra dla ochrony ptaków szponiastych. Po zakończeniu II wojny światowej, ponownie podjęto wysiłki na rzecz ochrony przyrody Roztocza – utworzono projekt parku narodowego. Po 15 latach prac projektowych, został on ostatecznie zrealizowany.
Roztoczański Park Narodowy obejmuje najcenniejsze przyrodniczo obszary Roztocza, charakteryzujące się bogactwem roślin i zwierząt. Na przestrzeni lat teren Parku ulegał trzykrotnemu powiększeniu. Dziś Park chroni przyrodę na pow. 8 483 ha. Otulina parku – okalająca go strefa buforowa ma pow. 38 096 ha. Działania ochronne wykonywane są w oparciu o ustanowiony w 2018 r. Plan Ochrony oraz zadania ochronne. Siedziba Parku mieści się w zabytkowym odrestaurowanym budynku, dawnym „pałacu plenipotenta” - dawnej siedzibie zarządcy dóbr Ordynacji. Główną bazą edukacyjną Parku, od 1994 r., jest Ośrodek Edukacyjno-Muzealny, natomiast badania naukowe i monitoring realizowane są poprzez Roztoczańskie Centrum Monitoringu i Nauki. Ośrodek Hodowli Zachowawczej dba, m.in. o herbowe zwierzę Parku – konika polskiego. O historii regionu, kulturze materialnej i niematerialnej przypomina Izba Leśna we Floriance.
Szlaki turystyczne, ścieżki edukacyjne, trasy rowerowe pozwalają na dotarcie do najcenniejszych przyrodniczo i krajobrazowo miejsc, Bukowej Góry czy Jarug. Obszar Parku jest jednocześnie Obszarem Specjalnej Ochrony Ptaków i Obszarem Specjalnej Ochrony Siedlisk sieci Natura 2000, (Roztocze PLB060012, Roztocze Środkowe PLH060017) oraz strefą rdzenną, utworzonego w 2019 r. przez UNESCO - Transgranicznego Rezerwatu Biosfery Roztocze. Czynione są starania o utworzenie Geoparku Kamienny Las na Roztoczu (UNESCO), którego Park byłby jednym z głównych punktów recepcyjnych.
Każde miejsce, projekt, wydarzenie i osoba związane z Roztoczańskim Parkiem Narodowym są niezwykle istotne dla jego historii. Dlatego też w tym szczególnym, jubileuszowym roku warto odwiedzić Roztoczański Park Narodowy i zgłębić jego historię rozpostartą na przestrzeni pięćdziesięciu lat. Zapraszając do RPN, pragniemy wyrazić naszą głęboką wdzięczność za troskę, cenne uwagi oraz zaangażowanie w naszą pracę, zarówno ze strony turystów, lokalnej społeczności, organizacji pozarządowych, administracji samorządowych i rządowej, jak również naszej nieocenionej Radzie Naukowej RPN oraz wszystkim tym, którym bliskie sercu jest Roztocze i los jego unikatowej przyrody.
W roku Jubileuszu, Roztoczański Park Narodowy przygotował wiele wydarzeń naukowo-edukacyjnych skierowanych do społeczności lokalnej i świata nauki. Będą one okazją do podsumowania 50. lat pracy na rzecz ochrony przyrody. To także wspaniała okazja do odkrycia, nie tylko piękna natury, ale również jej długiej i skomplikowanej historii w kontekście przemian cywilizacyjnych. Mamy nadzieję, że roztoczańskie spotkania dla jednych będą okazją do wspomnień, dla innych zaś rozpoczęciem przygody z Roztoczem.
Formalne początki ochrony przyrody na Roztoczu datuje się na rok 1934, kiedy to powstał pierwszy rezerwat przyrody - Bukowa Góra dla ochrony ptaków szponiastych. Po zakończeniu II wojny światowej, ponownie podjęto wysiłki na rzecz ochrony przyrody Roztocza – utworzono projekt parku narodowego. Po 15 latach prac projektowych, został on ostatecznie zrealizowany.
Roztoczański Park Narodowy obejmuje najcenniejsze przyrodniczo obszary Roztocza, charakteryzujące się bogactwem roślin i zwierząt. Na przestrzeni lat teren Parku ulegał trzykrotnemu powiększeniu. Dziś Park chroni przyrodę na pow. 8 483 ha. Otulina parku – okalająca go strefa buforowa ma pow. 38 096 ha. Działania ochronne wykonywane są w oparciu o ustanowiony w 2018 r. Plan Ochrony oraz zadania ochronne. Siedziba Parku mieści się w zabytkowym odrestaurowanym budynku, dawnym „pałacu plenipotenta” - dawnej siedzibie zarządcy dóbr Ordynacji. Główną bazą edukacyjną Parku, od 1994 r., jest Ośrodek Edukacyjno-Muzealny, natomiast badania naukowe i monitoring realizowane są poprzez Roztoczańskie Centrum Monitoringu i Nauki. Ośrodek Hodowli Zachowawczej dba, m.in. o herbowe zwierzę Parku – konika polskiego. O historii regionu, kulturze materialnej i niematerialnej przypomina Izba Leśna we Floriance.
Szlaki turystyczne, ścieżki edukacyjne, trasy rowerowe pozwalają na dotarcie do najcenniejszych przyrodniczo i krajobrazowo miejsc, Bukowej Góry czy Jarug. Obszar Parku jest jednocześnie Obszarem Specjalnej Ochrony Ptaków i Obszarem Specjalnej Ochrony Siedlisk sieci Natura 2000, (Roztocze PLB060012, Roztocze Środkowe PLH060017) oraz strefą rdzenną, utworzonego w 2019 r. przez UNESCO - Transgranicznego Rezerwatu Biosfery Roztocze. Czynione są starania o utworzenie Geoparku Kamienny Las na Roztoczu (UNESCO), którego Park byłby jednym z głównych punktów recepcyjnych.
Każde miejsce, projekt, wydarzenie i osoba związane z Roztoczańskim Parkiem Narodowym są niezwykle istotne dla jego historii. Dlatego też w tym szczególnym, jubileuszowym roku warto odwiedzić Roztoczański Park Narodowy i zgłębić jego historię rozpostartą na przestrzeni pięćdziesięciu lat. Zapraszając do RPN, pragniemy wyrazić naszą głęboką wdzięczność za troskę, cenne uwagi oraz zaangażowanie w naszą pracę, zarówno ze strony turystów, lokalnej społeczności, organizacji pozarządowych, administracji samorządowych i rządowej, jak również naszej nieocenionej Radzie Naukowej RPN oraz wszystkim tym, którym bliskie sercu jest Roztocze i los jego unikatowej przyrody.
W roku Jubileuszu, Roztoczański Park Narodowy przygotował wiele wydarzeń naukowo-edukacyjnych skierowanych do społeczności lokalnej i świata nauki. Będą one okazją do podsumowania 50. lat pracy na rzecz ochrony przyrody. To także wspaniała okazja do odkrycia, nie tylko piękna natury, ale również jej długiej i skomplikowanej historii w kontekście przemian cywilizacyjnych. Mamy nadzieję, że roztoczańskie spotkania dla jednych będą okazją do wspomnień, dla innych zaś rozpoczęciem przygody z Roztoczem.
Najważniejsze wydarzenia w 2024 roku z okazji jubileuszu 50-lecia RPN
- 10.05.2024 r. – 50 lat RPN, uroczystości związane z jubileuszem
- 10.05. - 27.08.2024 r. - Park dla ludzi. Ludzie dla Parku – wystawa z okazji 50-lecia Roztoczańskiego PN w Roztoczańskim Centrum Monitoringu i Nauki, Biały Słup 16, Zwierzyniec
- 11.05.2024 r. – Rajd Rowerowy „50 x 50” z okazji jubileuszu 50-lecia RPN
- 03.08.2024 r. - Dzień otwarty w Roztoczańskim Parku Narodowym - plenerowa impreza edukacyjna pn. “Roztoczańska przygoda z konikiem polskim”
- 04.08.2024 r. - Dzień otwarty w Roztoczańskim Parku Narodowym - plenerowa impreza edukacyjna pn. “Park dla ludzi. Ludzie dla Parku”
- 01.09.2024 r. - “Wzgórze Polak – pogranicze regionów” - Ogólnopolski XIX Gwiaździsty Rajd Rowerowy
- 03.09. - 06.10.2024 r. - 40 lat Roztoczańskiej Konnej Straży Ochrony Przyrody im. 25 Pułku Ułanów Wielkopolskich – wystawa fotograficzna w Ośrodku Edukacyjno-Muzealnym RPN
- 25 - 27.09.2024 r. - Konferencja podsumowująca projekt „Wyrastamy z tradycji i historii regionu – 50. lat Roztoczańskiego Park Narodowego dla przyrody i człowieka”, XXXI Sympozjum Zintegrowanego Monitoringu Środowiska Przyrodniczego
Zapraszamy!
Świat roślin RPN
Świat zwierząt RPN
Lasy RPN
Opracowanie
ZUP/RPN
Zdjęcia: Paweł Marczakowski
Zdjęcia: Paweł Marczakowski
